Obchody 130. rocznicy urodzin i 80. rocznicy śmierci Henryka Sławika w Jastrzębiu-Zdroju

• Program uroczystości ku czci Henryka Sławika
• Kim był Henryk Sławik?
• Heroiczne czyny podczas II wojny światowej
• Osobiste poświęcenie i akceptacja pośmiertna
• Pamięć o Henryku Sławiku
• Inspiracja dla przyszłych pokoleń

Program uroczystości ku czci Henryka Sławika

Obchody rozpoczną się 14 lipca w kościele „Wszystkich Świętych” na ul. Henryka Sławika. O godzinie 10:30 odprawiona zostanie uroczysta Msza Święta, po której, o godzinie 11:30, zaplanowano składanie kwiatów oraz okolicznościowe przemówienia pod pomnikiem Henryka Sławika.

Kim był Henryk Sławik?

Henryk Sławik, urodzony 15 lipca 1894 roku w Szerokiej, dzielnicy Jastrzębia-Zdroju, to postać o wyjątkowym znaczeniu w historii Polski. Jako dziennikarz, działacz socjalistyczny i powstaniec śląski, Sławik zyskał miano bohatera trzech narodów – polskiego, węgierskiego i żydowskiego. Jego heroiczne czyny podczas II wojny światowej, kiedy to uratował tysiące polskich Żydów i uchodźców, pozostają symbolem niezłomnej odwagi i humanizmu.

Heroiczne czyny podczas II wojny światowej

Po wybuchu II wojny światowej Henryk Sławik znalazł schronienie na Węgrzech. Wspólnie z Józsefem Antallem, komisarzem rządowym ds. uchodźców, zorganizował pomoc dla polskich i żydowskich uchodźców. Jako prezes Komitetu Obywatelskiego do Spraw Opieki nad Polskimi Uchodźcami uratował niemal 30 tysięcy osób, w tym około 5 tysięcy Żydów. Wydawał im fałszywe dokumenty tożsamości, zmieniając ich religię na katolicką, co pozwoliło im przetrwać okupację niemiecką.

Osobiste poświęcenie i akceptacja pośmiertna

Henryk Sławik nie tylko wydawał dokumenty, ale również osobiście angażował się w ratowanie ludzi, narażając swoje życie. W lipcu 1944 roku został aresztowany przez Gestapo i mimo brutalnych tortur nie wydał swoich współpracowników. Zginął 23 sierpnia 1944 roku w niemieckim obozie koncentracyjnym Mauthausen-Gusen, pozostając do końca wiernym swoim ideałom.

Po wojnie Henryk Sławik przez długi czas pozostawał w cieniu historii. Dzięki staraniom Cewiego Zimmermana, jego żydowskiego współpracownika oraz innych, jego zasługi zostały w końcu docenione. W 1990 roku otrzymał tytuł Sprawiedliwego wśród Narodów Świata, a w 2010 roku Prezydent RP Lech Kaczyński odznaczył go Orderem Orła Białego.

Pamięć o Henryku Sławiku

W naszym mieście, w sołectwie Szeroka, znajduje się pomnik Henryka Sławika. Monument, odsłonięty w rocznicę jego urodzin, stoi nieopodal domu, w którym przyszedł na świat. Pomnik nieprzypadkowo ustawiono tak, by Sławik spoglądał w kierunku swojego rodzinnego domu, co symbolicznie podkreśla jego więź z miejscem, które ukształtowało jego charakter i wartości.

22 marca 2018 roku Sejm upamiętnił Henryka Sławika uchwałą przyjętą przez aklamację. W dokumencie czytamy, że zajmuje on „szczególne miejsce w panteonie polskich bohaterów”. Posłowie oddali Sławikowi cześć i wyrazili „najwyższe uznanie za bohaterstwo i poświęcenie w ratowaniu polskich uchodźców w czasie II wojny światowej”.

Inspiracja dla przyszłych pokoleń

Henryk Sławik, znany jako bohater trzech narodów – polskiego, węgierskiego i żydowskiego – razem z Józsefem Antallem został uhonorowany bliźniaczymi pomnikami w stolicach Polski i Węgier. Ławeczkę Sławika i Antalla w warszawskiej Dolinie Szwajcarskiej odsłonięto 8 listopada 2016 roku z udziałem m.in. marszałka Sejmu Marka Kuchcińskiego. Pomnik w Budapeszcie, przy placu Györgya Goldmanna nad Dunajem, odsłonięto 26 czerwca 2017 roku.

„Patriotyzm, szlachetność, umiłowanie wolności, przekonanie, że każdy człowiek jest wartością ze względu na jego godność oraz odwaga, której niczym nigdy nie można zastąpić” – mówił Marek Kuchciński, opisując zasługi obu bohaterów.

Dziś, pamiętając o Henryku Sławiku, przypominamy sobie o wartościach, które reprezentował: odwaga, poświęcenie, humanizm i niezłomność. Jego życie i działalność są inspiracją i przypomnieniem, że w najtrudniejszych chwilach historii ludzkości zawsze znajdą się jednostki gotowe poświęcić wszystko, aby ratować innych.

Niech postać Henryka Sławika pozostanie w naszej pamięci nie tylko podczas obchodów rocznicowych, ale każdego dnia, jako symbol niezłomnej odwagi i bezinteresownej pomocy drugiemu człowiekowi.

Źródła: Isakiewicz E.,Czerwony Ołówek. O Polaku, który ocalił tysiące Żydów, Warszawa 2003 r. Łubczyk G.,Polski Wallenberg. Rzecz o Henryku Sławiku, Warszawa 2003 r. Łubczyk G.,Henryk Sławik. Wielki zapomniany Bohater Trzech Narodów, Warszawa 2008 r. Szejnert M.,Czarny Ogród, Kraków 2007 r. Mazur D.,Henryk Sławik – społecznik, redaktor polityk i bohater, Biul. GHM. – 2010, nr 2, s. 7-9, il.